نقشه گاو شیری,
  گاو گوشتی شیری,
  گاو شیری اصفهان,

تولید مثل

گاو حیوانی است بدون تغییرات فصلی تولید مثلی، یعنی در کل سال قادر به انجام زاد و ولد می‌باشد. طول حاملگی این حیوان نه ماه بوده و غالبا تک‌قلوزا می‌باشد، اگر چه دوقلوزائی و چندقلوزائی نیز گاه دیده می‌شود. احتمال دوقلوزائی در گاو یک تا دو درصد می‌باشد.[6]
نژادها

نژادهای گاو بسیارند. بسته به نوع استفاده‌ای که از گاو می‌شود نژادهای گاو به نژادهای گوشتی، شیری و دو منظوره تقسیم می‌شود.

    نژادهای شیری شامل: ایرشایر، جرسی، گرنزی، یا براون سوئیس، فریژن (فریژن هلندی، هولشتین فریژن، فریژن انگلیسی و فریژن سفید و قرمز) و کری
    نژادهای گوشتی معروف شامل گالووای، آبردین آنگوس، هرفورد، شورت هورن، شاروله، لیموزین، سمینتال، براهمن، سانتاگتروس و برانگوس می‌باشد.

نژادهای معروف گاوهای ایرانی عبارت‌اند از: سرابی، سیستانی، گلپایگانی و و دشتیاری[پانویس 1] و نژادهای جنگلی یا ساحلی یا که مخصوص نواحی گیلان و مازندران و گرگان و است، نژاد کوهستان که گاوهای سراب و اردبیل و دیگر نواحی آذربایجان از آن نژادند.
اهلی‌شدن گاو

نزدیک به 6000 سال پیش از میلاد مسیح با تغییر زندگی انسان از شکارگری به کشاورزی و بدنبال توسعه مزارع، گاوهای وحشی به این کشتزارها هجوم می‌آوردند که به تدریج بشر توانست تعدادی از این حیوان را به اسارت در آورده و اهلی نماید. گاو پس از سگ و گوسفند و بز و گربه اهلی شد. ابتدا از گوشت گاو استفاده می‌شد اما سرانجام انسان توانست چگونگی دوشش شیر گاو را فرا بگیرد. باستان‌شناسان معتقدند اهلی شدن گاو در آسیا و خاور میانه بین 4500 تا 6000 سال پیش از میلاد مسیح انجام شده‌است.[پانویس 2]
استفاده‌ها
یک گاو در یک منطقه حاشیه‌ای اهواز

جانوری بسیار مفید است و از شیر و گوشت و پوست و نیروی بدنی آن استفاده می‌شود. از گاو نر جهت تخم‌کشی، شخم و بارکشی نیز استفاده می‌شود.

احتمالا یکی از هدفهای اصلی اهلی کردن گاو بارکشی بوده‌است. از نیروی فیل، شتر و اسب، بعد از گاو استفاده شد.[پانویس 3]

  گاو گوشتی شیری ,
  گاو شیری اصفهان ,
  گاو شیری ,

در هنگام قطع شیر گوساله توجه به میزان ماده خشک مصرفی در میزان رشد تأثیر بسزایی دارد. شایسته است گوساله ها در زمانی قطع شیر شوند که روزانه حدود 500  تا 800 گرم استارتر مصرف می کنند. افزودن کوکسیدیواستات ها یا یونوفرها در کاهش کوکسیدیوز و بهبود رشد م‍ؤثر هستند. استفاده از یونوفرها در استارتر باعث بهبود افزایش وزن گوساله و ضریب تبدیل خوراک می گردند.افزودن برخی دیگر از افزودنی ها مانند فرآورده های تخمیری حاصل از فعالیت مخمرها نیز در بهبود نرخ رشد مؤثر هستند.قطع شیر ناگهانی توسط اکثر پژ وهشگران توصیه شده و این نوع از شیرگیری باعث می شود تا گوساله ها برای مصرف ماده خشک بیشتری تحریک شوند. بهتر است تا پیش از قطع شیر و یا حداقل تا 10 هفتگی به گوساله ها علوفه داده نشود. ضمناً به کاربردن سیلاژ ها در جیره غذایی گوساله ها به دلیل رطوبت بالا و تأثیر منفی آن ها بر مصرف خوراک و رشد تا پیش از 3 ماهگی توصیه نمی شود. لازم به یادآوری است که باید از روز دوم پس از تولد، آب تمیز و تازه به صورت آزاد در اختیار گوساله ها باشد. گوساله هایی که آب تازه و تمیز بدون محدودیت دریافت نمایند،استارتر بیشتری مصرف کرده، رشد بیشتری داشته و سالم تر هستند. به طور کلی دانشمندان بر این عقیده اندکه ایمونوگلوبینهای موجود در آغوز موجب حفظ سلامت گوساله تازه متولد شده می گردند. همچنین نشان داده شده استگوساله هایی که سطح ایمونوگلوبینهای آنها بالاتر از 1000 میلی گرم بر میلی لیتر است،کمتر به اسهال مبتلا شده ، رشد و ضریب تبدیل خوراک بهتری داشته و درصد مرگ و میر آنها پایین تر است. خوراندن آغوز در یک ساعت اول تولد و تکرار این عمل در طی 12 ساعت اول تولد گوساله حائز اهمیت فراوانی است . درخوراندن آغوز زمان، تأثیر حیاتی دارد0زیرا غلظت ایمونوگلوبین های آغوز در طی 6 ساعت اول پس از زایش حدود 20 تا 40 درصد کاهش می یابد. همچنین از سوی دیگر گوساله ها پس از 12 ساعت اول زندگی نیمی از توان خود را در جذب ایمونوگلوبین ها از دست می دهند.دقت به سلامت و شادابی گوساله ها بسیار مهم است و در این میان اسهال یکی از دلایل عمده کاهش رشد و تلفات گوساله هاست. اسهال بر دو نوع تغذیه ای و پاتوژنیک هستند.تغییر نوع شیرخشک مصرفی ، تغییر ناگهانی جیره غذایی گوساله ها از شیر طبیعی به شیر خشک، حمل و نقل، تغییرات آب و هوایی، شاخ سوزی و واکسیناسیون از عوامل به وجود آورنده اسهال های تغذیه ای هستند که ناشی از تنش و استرس بوده و موقت می باشند. ازآنجا که در این نوع اسهال ها آب زیادی از بدن گوساله خارج می شود،دقت و کنترل مداوم و درمان به موقع ضروری به نظر می رسد.عامل اسهال پاتوژنیک، باکتری ها یا ویروس ها هستند و بر حسب نوع گاوداری متفاوتند. این نوع اسهال ها اصولاً در سه هفته اول تولد گوساله دیده می شوند. تماس گوساله های آلوده با یکدیگر، آلودگی دست کارگران در هنگام شیردادن و آلودگی های محیطی باعث بروز این نوع اسهال ها می گردند.در طی اولین روز اسهال، گوساله ها حدود 5 تا 10 درصد آب بدن خود را از دست می دهند و اگر گوساله بیش از 14 درصد آب بدن خود را از دست بدهد، تلف خواهد شد.یکی از بهترین راه های ارزیابی دهیدراسیون و بیماری گوساله هانظارت و مشاهده دقیق آن ها در هنگام شیر خوردن و بررسی عطش آنهاست

  بهاربند گاو شیری ,
  نقشه گاو شیری ,
  آبشخور گاو شیری ,

سلنوموناس رومیننتیوم
این باکتری در حیواناتی که جیره های پرغلات مصرف می کنند بیشترین تعداد را دارد، و مقدار آن به طور متوسط 51-22 درصد از کل باکتری های زنده محیط شکمبه را تشکیل می دهد. سلنوموناس رومیننتیوم یک باکتری گرام منفی و عموما بی هوازی است، ولی تعدادی از گونه های آن به اکسیژن مقاوم هستند، اگر چه این مقاومت ناچیز است. اکثر گونه های این باکتری از لاکتات و گلیسرول به عنوان سوبستریت استفاده می کنند. رشد این باکتری وابسته به منابع انرژی است اما اغلب احتیاج به ان- والرات، دی اکسید کربن و ویتامین های گروه ب دارد. اکثر گونه های این باکتری با دامنه گسترده ای قندها را تخمیر می کنند. ولی بر سلولز و پکتین بی اثر هستند. سلنوموناس رومیننتیوم به مقدار خیلی کم در محیط کشت خالص، هیدروژن تولید می کند. مدارک نشان می دهد که این باکتری قادر به مصرف هیدروژن تولید شده توسط باکتری های شکمبه می باشد. بنابراین از غلظت یون هیدروژن در شکمبه کاسته و سبب افزایش pH می شود. از طرف دیگر این باکتری مصرف کننده اصلی لاکتات است و آن را به پروپیونات تبدیل می کند. سلنوموناس رومیننتیوم به کاهش pH حساس است و به سرعت از بین می رود، ولی به موننسین به دلیل داشتن‎ دو دیواره مقاوم می باشد.
1-2- مگاسفرا السیدنی
این باکتری گرام منفی بوده و یک باکتری اصلی در حیوانات جوان است و در حیواناتی که غلات زیادی مصرف می کنند به تعداد زیاد یافت می شود. این باکتری نیز مصرف کننده لاکتات بوده و آن را به بوتیرات، پروپیونات، والرات و دی اکسید کربن تبدیل می کند. نقش این باکتری تخمیر ال و دی لاکتات در شکمبه است. همچنین نقش مهمی در تولید اسیدهای چرب شاخه دار دارد. این مکانیسم شامل دآمیناسیون و دکربوکسیلاسیون اسیدهای آمینه شاخه دار(لوسین، ایزولوسین و والین) است. این باکتری به کاهش pH حساس نبوده ولی قدرت تطابق کمی دارد و به سرعت قادر به رشد در pH پایین نبوده و نمی تواند حجم زیاد لاکتات تولیدی را مصرف کند.
2- مصرف لاکتات در حضور دی کربوکسیلیک اسیدها

  تغذیه گاو شیری ,
  تغذیه گاو شیری,
  بهاربند گاو شیری,

کشت مخمر در جیره آغازین 

    استفاده از کشت مخمر در جیره آغازین در جیره گوساله های شیرخوار در جهت بهبود عملکرد مورد توجه قرار گرفته است. وجود غلات بالا در جیره آغازین سبب کاهش pH و در نهایت پاراکراتوزیس شکمبه می شود. آزمایشات بر روی شمبه گوسا له ها نشان داده که نوسانات pH در دامنه 8/5-5 است. بنابراین هیپر اسیدیتی در گوساله هایی که جیره آغازین دریافت می کنند، عاملی برای محدودیت خوراک می باشد. با توجه به اینکه آسپرژیلوس اریزا و ساکارومیسس سرویسیه سبب تحریک باکتری های مصرف کننده لاکتات می شوند و برداشت لاکتات را توسط مگاسفرا السیدنی و سلونوموناس رومیننتیموم تحریک می کنند، استفاده از این مواد در جیره آغازین اثرات نامطلوب کاهش pH را می کاهد. بنابراین پیشنهاد می شود که احتمالا پاسخ مثبت گوساله ها به کشت مخمر مربوط به افزایش pH باشد. زاین وهمکاران (1999) با استفاده از 12 گوساله اخته اثرات پروبیوتیک های غیر باکتریایی را بر روی سلامتی گوساله های پرواری مورد بررسی قرار دادند. گوساله ها در 2 تیمار شاهد و تیمار آزمایشی دریافت کننده 28 گرم ساکارومیسس سرویسیه قرار داده شدند. نتایج نشان داد که ساکارومیسس سرویسیه سبب کاهش 48 درصدی در بیماری ها و کاهش 44 درصدی در روزهای بیماری شده است. کیوگلی و همکاران (1992) در جیره آغازین گوساله ها که حاوی غلات بالایی بود اثرات بیکربنات سدیم و کشت مخمر را بر تحریک شکمبه، رشد و مصرف خوراک در گوساله ها مورد بررسی قراردادند. در تیمار کشت مخمر، 2/0 درصد مخمر ساکارومیسس سرویسیه و در تیمار بیکربنات 3 درصد از این ماده استفاده شد. در این آزمایش اثر معنی داری بر ماده خشک مصرفی، افزایش وزن و یا بازده خوراک دیده نشد، ولی نیتروژن اوره ای پلاسما در تیمار بیکربنات سدیم کاهش داشت. کالی و همکاران (1992) با افزودن کشت مخمر به جیره گوساله ها و بره ها کاهش روزهای بیماری، افزایش مصرف خوراک و همچنین اثرات مثبت در متابولیسم ازت، روی و آهن را مشاهده نمودند. همچنین در پژوهش دیگری افزودن کشت مخمر در جیره بره ها در زمان استرس حرارتی مورد برسی قرار گرفت. در این پژوهش کشت مخمر سبب افزایش عملکرد در گروه تغذیه شده با مخمر، در مقایسه با گروه شاهد شد. در مورد گاوهای شیری نیز کاهش دمای راست روده با افزودن آسپرژیلوس اریزا مشاهده شده است. مارش و همکاران (2002) با افزودن 10 گرم کشت مخمر به جیره گوسا له هایی که تازه از شیر گرفته شده بودند، افزایش معنی داری را در افزایش وزن روزانه مشاهده کردند.

عصاره حاصل از قارچ آسپرژیلوس اریزا

    محتوای این عصاره به خوبی تعریف نشده ولی فرض بر این است که این عصاره فاقد سلولهای زنده است و حاوی مقادیری از آنزیم های فعال و ویتامین های گروه ب می باشد. این عصاره اثری مشابه با کشت مخمر بر روی عملکرد حیوانات اهلی دارد. بهرکا (1991) با بررسی اثر آسپرژیلوس اریزا بر فعالیت میکروبی شکمبه و توسعه آن اثرات مثبتی را در فعالیت میکروبی شکمبه مشاهده نمود. در این پژوهش گوساله های تغذیه شده با آسپرژیلوس اریزا یک هفته زود تر از گوساله های شاهد از شیر گرفته شدند و در تیمار آسپرژیلوس اریزا مقاد‎ یر پروپیونات و استات، کل باکتری های بی هوازی همی سلولوتیک، پکتینولیتیک و سلولوتیک بیشتر از گروه شاهد بود.

وام گاو شیری ,
  جیره گاو شیری ,
  تصاویر گاو شیری,

نحوه مصرف :

بدون شک بهترین روش خوراندن شیر جایگزین به گوساله ها استفاده از دستگاههای اتوماتیک شیرخوران است . این دستگاهها شیر جایگزین را با دما و فشار ثابت به تمام گوساله ها می رسانند . گوساله با میک زدن یکنواخت سر پستانک این دستگاهها ، مقدار شیر مورد نیاز را دریافت می کند . با توجه به آنکه عمل مکیدن اثر بسیار خوبی بر روی افزایش اشتها – هضم – اتساع و رشد چهار معده و نهایتاً جذب و بازدهی شیر جایگزین دارد ، استفاده از این دستگاهها ، در تمام گاوداری هایی که امکان اقتصادی و فنی نصب آنها را دارند توصیه می شود . انواع مدرن این دستگاهها مجهز به حسگرهای ویژه در سرپستانک هر گوساله ( قابل اتصال به کامپیوتر ) جهت ثبت و نمایش میزان شیر خوردن هر گوساله در هر وعده غذایی ، هر روز و دوره شیر خواری می باشد .در نبود این دستگاهها ، استفاده از بطری پستانک دار و یا سطل پستانک دار دردار پیشنهاد میشود . این ظرف امکان مکیدن را به گوساله داده حتی المقدور از سرد شدن زود هنگام محلول شیر جلوگیری می کنند .قدیمی ترین روش مصرف شیر یا شیر جایگزین استفاده از سطل است با توجه به تفاوت مکانیسم عمل مکیدن و عمل هرت کشیدن ، سرد شدن سریع محلول آماده شده ، خوردن شیر از سطح بالایی ( در مقابل خوردن شیر یکنواخت با دستگاه و خوردن شیر از سطح پایینی با بطری یا سطل پستانکدار ) ، آمیخته شدن بزاق حیوان یا باقیمانده شیر موجود در سطل ، میزان اشتها ، خوردن و هضم و بازدهی جایگزین شیر کاهش می یابد .

باید توجه کرد که هرچه از دمای محلول شیر کاسته شود ، از میزان اشتها و تمایل گوساله برای خوردن جایگزین شیر کم      می شود . این گرسنگی در کنار خوردن شیر سرد موجب سوء هاضمه شدید ، کاهش جذب ، کاهش شدید حرکات روده ای در مراحل اولیه و سپس تغییرات شیمیایی و میکروبی روده می گردد و پس از آن احتمال  بروز اسهال تغذیه ای و تغییر آن به اسهال میکروبی را تقویت می کند . حتی در صورت عدم وقوع مشکلات گوارشی ، حتماً مسائلی مثل بازدهی کم ، کاهش سرزندگی و شادابی مقاومت کمتر در مقابل بیماری ها و نرسیدن به وزن ، شرایط تولید مطلوب ، با درجات مختلف حادث می شوند .

تغییر نوع جایگزین شیر :

بسیار پیش می آید که تهیه و خرید یک نوع جایگزین شیر مصرفی یک گاوداری ، بدلایل مختلف ممکن نمی گردد . در این موارد با توجه به تفاوت مزه و بوی انواع جایگزین شیر با همدیگر ، پیشنهاد میشود از برنامه بالا یعنی استفاده از مخلوط جایگزین شیر و شیر گاو به نسبت مطلوب برای تغذیه گوساله های قبلی استفاده شود . برای گوساله های نوزاد نیز برنامه تغذیه پایه ای گاوداری ادامه می یابد . با توجه به تفاوت های جزیی آماده سازی و مصرف انواع جایگزین شیر با همدیگر ، کنترل دقیق و ضعیف سلامتی و اشتهای تمام گوساله ها در اولین هفته تغییر ، اکیداً توصیه می گردد . گرچه ریسک این تغییر در گوساله های بزرگتر ( 45 تا 90 روزه ) بسیار کمتر است